ورق آهنی

• ورق سیاه،کاربردها و انواع آن

  ورق سیاه :

  ورق یکی از محصولات و دسته بندی های مهم فلز آهن میباشد . ورق به شکل مسطح و کاملاً صاف و صیقلی بوده که کاربرد صنعتی فراوانی دارد ورق به صورت کلی به دو شکلکلاف (Coil) و یا برش (Sheet) تولید می‌شود. باید این را هم بدانیم که ورق سیاه همان نورد گرم است.

  نورد گرم به دو بخش معمولی و صنعتی تقسیم می‌شود، که هر کدام از این ورق ها استاندارد های متفاوتی دارد.

  چگونگی تولید ورق سیاه

  استفاده از دو فناوری برای تولید ورق

  • نورد گرم(Hot Rolling): در این فعالیت ورق سیاه به روش نورد گرم  تولید میشود؛ نورد گرم یکی از روش های متداول شکل دهی فلزات بوده و به ورق تولید شده با این روش، اصطلاحاً ورق سیاه یا ورق نورد گرم گفته میشود؛ در روش نورد گرم، ابتدا شمش فولادي از نوع تختال (اسلب) با مقطع و طول مشخص به درون كوره هاي پیش گرم ریخته شده و پس از رسيدن به درجه حـرارت مورد نظر و عبور از قفسه های پوسته زدایی و نورد ابتدایی، مقطع آن کاهش و طول آن افزایش می یابد و نهایتاً با عبور از قفسه های نورد پایانی به شکل ورق با ضخامت ۱.۵ تا ۱۵۰ میلیمتر تولید شده و به صورت کلاف (Coil) و یا برش (Sheet) با طول ۱ تا ۲۴ متر بسته بندی می گردند. ورق های با ضخامت بالای ۱۶ میلیمتر، فقط به صورت برش شده بسته بندی می شوند.

  • نورد سرد: به عملیاتی که در نورد سرد صورت میگیرد، به محصول نهایی ان ورق روغنی میگویند.

  نورد گرم به دو روش وارد بازار میشود

  • ورق هایی که با ضخامت ۱٫۵ کمتر باشد به صورت رول عرضه میشود،به دلیل ضخامت کم فرم گیری راحتی دارد.

  • ولی ورق هایی که از ضخامت ۱٫۵ بیشتر باشد به دلیل فرم گیری سخت آن را به صورت شیت یا همان به تکه های مستطیل به اندازه های دلخواه برش میزنند.

  ویژگی های ورق

  • انعطاف پذیری

  • کاهش هزینه

  • پوشش دهی سطح

  • اسان تر شدن نظارت

  بیشترین مصرف ورق سیاه صنعتی و معمولی

  • پتروشیمی

  • سد سازی

  • تانکر سازی

  • صنعت ساختمان

  • صنایع ساخت و ساز سنگین فلزی

  • سوله سازی

  • تانکرسازی

  • خودروسازی

  • تولید ورق های روغنی

  • کشتی سازی

  • لوله سازی

  چرا به نورد گرم ورق سیاه میگویند

  • استفاده از فناوری نورد گرم برای ورق بدین گونه است که مواد اولیه ورق در دمای بالا ذوب شده و در طی فرایندی،ورق شکلی مات به خود میگیرد و در بازار به عنوان ورق سیاه شناخته میشود.

  علت اختلاف قیمت نورد  گرم و سرد

  هزینه نورد گرم نسبت به نورد سرد پایین تر است. در نورد سرد عملیاتی برای محافظت از زنگ زدگی انجام میشود و ورق نورد شده را اسید شویی کرده و با روغن ترکیب میکنند که به ان ورق روغنی میگویند. اما در نورد گرم شمش را به نقطه ذوب میرسانند وشکل گیری ورق با حرکت بین رول ها صورت میگیرد. در هنگام عبور شمش به ان حرارت میدهند تا شکل گیری راحت ترانجام شود. ولی اصلی ترین علت این است فولاد با نورد گرم کیفیت پایین تری نسبت به نورد سرد دارد.

   

ورق روغنی چیست

ورق روغنی ورق هایی هستن که توسط تکنولوژی نورد سرد انجام می شود. در تکنولوژی نورد ورق های که ضخامت بالا تر دارند به ضخامت های پایین تر نبدیل می شوند در این فرایند کیفیت و ظاهر ورق ها  بهتر می شود از این رو بیشترین کاربرد این ورق ها برای حالتی است که ورق ظاهر جسم را تشکیل می‌دهد.

سایز کلی ورق های روغنی از ۳۰ صدم میلی متر تا ۳ میلی متر می‌باشد که به صورت کلی دو عرض استاندارد ۱۰۰ سانتی متر و ۱۲۵ سانتی متر را دارا می‌باشد.
از تولید کننده ورق های روغنی ایرانی می‌توان به شرکت های: شرکت هفت الماس، فولاد مبارکه اصفهان و شرکت فولاد غرب اشاره و برای ورق های روغنی خارجی نیز به ورق های روس و قزاق اشاره کرد.
ورق های گالوانیزه از ورق های روغنی نورد شده تولید شده و همچنین ورق های رنگی گالوانیزه نیز از ورق‌های گالوانیزه تولید می‌شوند.
ورق های روغنی یا نورد سرد دارای وزن استاندارد بوده و تقریبا با آهن معمولی یکسان می‌باشد

به طور کلی ورق های روغنی وابسته به نوع عملیات حرارتی صورت می گیرند و تقسیم بندی می شود

• (ST12): به ورق های معمولی می گویند

• (ST13): به ورق های که قابلیت کشسانی کمی دارند

• (ST14):ورق های که قابلیت کشسانی بالایی دارند

کاربرد ورق روغنی در صنعت

• کاربرد در مصارف خانگی: ساختن اجاق گاز

• کاربرد در صنعت: استفاده از ورق های فوق کشش برای ساخت اتوموبیل

• کاربرد در خودرو سازی:استفاده از ورق های ضد سایش برای قطعات زیرین خودرو

• ساخت اگزوز خودرو

• رادیاتور سازی

• ساخت مخازن فلزی

کارخانه های سازنده ورق

• شرکت فولاد مبارکه اصفهان

• شرکت هفت الماس

• شرکت فولاد غرب

امروزه تاجران بزرگ و بازرگانان با تجارت جهانی اقدام به وارد کردن انواع ورق روغنی از کشور های مختلف کردند که از کشور های قزاقستان و روسیه از پر کاربرد ترین ورق ها می باشد.

ورق گالوانیزه چیست

ورق گالوانیزه – یکی از بهترین روش ها برای حفاظت ورق در برابر خوردگی، زنگ زدگی گالوانیزه کردن ورق است. گالوانیزه با ذوب کردن فلز (روی) صورت می‌گیرد و میزان مقاومت روکش گالوانیزه بستگی به ضخامت ورق دارد.این روش یکی از بهترین روش ها برای محافظت از فولاد در محیط های خورنده و مرطوب و اسیدی میباشد.

یکی از مهم ترین ویژگی های ورق های گالوانیزه این است که اگر خراش بردارد یا شکسته شود زنگ نمیزند.

روش گالوانیزه کردن ورق

روش های مختلفی برای روکش کردن ورق  وجود دارد اما اقتصادی ترین روش برای گالوانیزه این است که ورق ها را در وان مذاب غوطه ور میکنند.

مزيت اين روش گالوانيزه بر روش هاي ديگر ، مقرون به صرفه بودن ، امكان ايجاد ضخامت هاي بالاي پوشش ، استحكام بالا و چسبندگي پوشش گالوانيزه به فولاد مي باشد .
كلافه هاي ورودي از خطوط نورد سرد ( تاندم ميل و نورد دو قفسه اي ) در ابتداي خط گالوانيزه به يكديگر جوش خورده و به صورت يك نوار پيوسته شارژ خط مي شود . در قسمت شستشو سطح ورق توسط چربي زدايي با مواد قليايي ، برس زني و شستشو با آب گرم تميز شده و سپس با هواي داغ خشك مي شود .
سپس كلاف تميز شده وارد كوره هاي آنيل يا اتمسفر محافظ مي شود . ورق طي سه مرحله پيشگرم ، گرم كردن ، همدمائي (Soaking) متناسب با كاربرد محصول آنيل شده و توسط سيستم خنك كننده دماي آن براي ورود به حمام مذاب روي تنظيم مي گردد . با خروج از حمام مذاب روي ، لايه نازکي از فلز روي ، بر روي هر دو سطح ورق مي نشيند .
بلافاصله پس از خروج از مذاب ، جت هوا ضخامت پوشش را تنظيم مي نمايد . در مرحله خنک کاري ورق و رساندن آن به دماي محيط ابتداء دمش هوا دماي ورق را کاهش و پس از آن ورق وارد تانک آب سرد مي شود. در پايان دمش هوا ورق را خشک مي نمايد.
شايان ذکر است ضخامت پوشش ورق توسط دستگاه ضخامت سنج کنترل شده، صافي سطح و زبري دلخواه توسط نورد پوسته اي و تجهيز اصلاح ورق اعمال مي گردد.به منظور جلوگيري از شوره زدن ورق گالوانيزه حين نگهداري در انبار ، عمليات كروماته روي آن انجام مي شود و سطح پوشش گالوانيزه پسيو (Passive) مي شود.پس از بازرسي ورق ، در صورت درخواست مشتري روغن محافظ توسط دستگاه روغنكاري الكترواستاتيك بر سطح ورق پاشيده مي شود . كلاف گالوانيزه توليدي پس از بسته بندي به بازار مصرف عرضه مي گردد .

شرکت های تولیدی ورق های گالوانیزه بر اثاث ۱۰۰ تا ۳۵۰ گرم بر متر مکعب میزان پوشش گالوانیزه یا همان ضخامت (روی) بر روی نقاط مختلف ورق متفاوت می‌باشد. در ورق‌های گالوانیزه پوشش گالوانیزه بر اساس جرم ورق میباشد.

تقسیم بندی ورق های گالوانیزه بر اساس شکل ظاهری

تقسیم بندی ورق بر سه دسته می باشد:

• ورق گالوانیزه بدون گل

• ورق گالوانیزه گل ریز

• ورق گالوانیزه های گل درشت

مکان‌های مورد استفاده از ورق های گالوانیزه:

بیشترین مکان هایی که ورق های گالوانیزه در آن مورد توجه میباشد که امکان رطوبت خوردگی و یا زنگ زدگی وجود دارد. مثل: گلخانه ها پوشش های داخلی و خارجی ساختمان مانند لوله های اب، کابینت، اشپزخانه و … مورد استفاده قرار می‌گیرد.

عمده كاربردهاي ورق گالوانيزه :

• پانلها و تابلوهاي برق، سيني کابل

• برخي از قطعات لوازم خانگي و  تجهيزات آشپزخانه

• مخازن

• مجراهاي هوا و دودكش ، ناودان ها و لوله ها

• بدنه و سقف سوله ها و سالن ها

انواع ورق‌های گالوانیزه:

• فولاد مبارکه

• هفت الماس

• سمنان

• شهر کرد و …

ورق استیل چیست

ورق استیل به ورقی گفته می‌شود که ازترکیب خالص استیل و دیگر عناصر ساخته می‌شود و به صورت قطعات مستطیل شکل و در ابعاد متنوع تولید می‌شود.

مهم ترین ورق استیل موجود در ایران ورق ۳۰۴ تایوان و ورق کره و ورق آفریقای جنوبی می‌باشد

آلیاژ این نوع ورق از آهن و ۲ درصد کربن تشکیل شده است. این نوع ورق‌ها معمولاً ضخامت کمی‌دارند، سطح آن صیقل خورده، صاف و یک دست می‌باشد.

ورق استیل چگونه در بازار یافت می‌شود

• در قدیم کشوری که تولید ورق‌های استیل را در گذشته به دست گرفته بود ژاپن و المان بود
• امروزه کشور‌های مانند آفریقا، تایوان و چین وارد می‌شود

ورق‌های استیل به دو بخش تقصیم می‌شود

• ورق‌های که به آهن ربا جذب می‌شود
• ورق‌های که جذب آهن ربا نمی‌شود

ورق‌های که به آهن‌ربا جذب نمی‌شود، این نوع ورق‌ها نگیر، کاربردی‌تر و در عین حال گرانتر هم هستند.

چه چیزی باعث میشود استیل به استیل زد زنگ تبدیل شود

استیل وقتی زد زنگ میشود که حداقل ۱۰ درصد کروم داشته باشد. کروم پس از مخلوط شدن با اکسیژن هوا اکسید کروم تشکیل میدهد و لایه‌ای روی استیل تشکیل می‌دهد.این لایه دیده نمی‌شود و لایه ای بین هوا و فلز تشکیل می‌دهد که این کار باعث می‌شود که فلز سالم بماند.

ویزگی های استنسل استیل چیست

• مقاومت در برابر خوردگی
• ظاهر جذاب
• مقاومت در برابر حرارت
• به طور کامل قابل بازیافت می‌شود
• عمر طولانی

انواع ورق استیل

• ورق  طرح دار
• ورق ا ضد خش
• ورق  بگیر
• ورق نگیر
• ورق ضد اسید
• ورق زد زنگ
• ورق خش دار
• ورق ضد اسید
• و………

ویژگی های شاخص ورق استیل

• سطح صاف و صیقل خورده
• عدم زنگ زدگی یا خوردگی
• سطح براق و زیبا

برخی از کاربرد های مهم ورق استیل

• در صنایع تولید شکر
• در صنایع اسیاب
• در صایع غذایی
• صنایع روغن
• در صنایع ساخت و قطعات بزرگ مانند کشتی های غول پیکر
• صنایع پتروشیمی

ورق استیل یا ورق ضد زنگ نوعی ورق فلزی است که از شمش فولاد یا استیل ضد زنگ تولید می¬شود. استیل ضد زنگ یا استنلس استیل (Stainless Steel) نوعی فولاد آلیاژی است که درصد عناصر نیکل و کروم آن نسبت به بقیه عناصر تشکیل دهنده آن بالاتر است. این نوع ورق، به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، یکی از پر کاربردترین ورق¬های مهندسی بوده که در تولید سینک¬های ظرف¬شویی، کابینت¬ها، یخچال و فریزر، اجاق گاز، ماکروفر، مخزن¬های صنعتی، لوازم ساختمانی، لوله¬سازی وغیره کاربرد دارد. و از ویژگی¬های قابل ملاحظه آن می¬توان به براقی، زیبایی، سطح صاف و صیقلی، عدم زنگ زدگی یا خوردگی اشاره نمود.
در این فعالیت ورق استیل به روش نورد گرم (Hot Rolling) تولید می¬شود؛ نورد گرم یکی از روش¬های متداول شکل¬دهی فلزات می¬باشد؛ در روش نورد گرم، ابتدا شمش فولادي یا استیل ضد زنگ از نوع تختال (اسلب) با مقطع و طول مشخص به درون كوره¬هاي پیش گرم ریخته شده و پس از رسيدن به درجه حـرارت مورد نظر و عبور از قفسه¬های پوسته¬زدایی و نورد ابتدایی، مقطع آن کاهش و طول آن افزایش می¬یابد و نهایتاً با عبور از قفسه¬های نورد پایانی به شکل ورق تولید شده و به صورت کلاف (Coil) و یا برش¬ (Sheet) بسته¬بندی می¬گردند.
ورق¬های استیل با توجه به ترکیب شیمیایی فولاد مورد استفاده و فرآیند تولید، به ورق¬های استیل نگیر، براق، مات، خش¬دار، روکش¬دار، نسوز و ضد اسید تقسیم¬بندی شده و معمولاً از ضخامت¬های ۴/۰ تا ۲۰ میلیمتر تولید می¬شوند.
اسلب (Slab) یا تختال، قطعه‌ای مکعب مستطیل شکل و از فرآورده‌های میانی نورد فولاد است که معمولاً دارای ضخامت ۲۳۰ میلیمتر، عرض ۲۵/۱ متر و طول ۱۲ متر می¬باشد. از تختال برای تولید انواع ورق¬های فولادی استفاده می‌شود.

ورق اسید شویی

ورق اسید شویی یکی از پر کاربرد‌ترین ورق‌ها می‌باشد. به عملیاتی که بر روی ورق‌ انجام می‌شود تا چربی‌ها از روی ورق که با استفاده از نورد گرم به ضخامت مناسب رسیده است با استفاده اسید کلرید پاک می‌شود اسید شویی می‌گویند. ورق‌های اسید شویی همان ورق سیاه می‌باشد که طی این فرایند ذغال‌های روی ورق و ذره‌های ناخالصی گرفته شود تا شباهت زیادی به ورق روغنی پیدا کند.

چگونگی تولید ورق اسید شویی

بخشی از محصول نورد گرم به منظور شستشوی سطح ورق توسط اسید به واحد اسید شویی منتقل می‌شود. رول ها را توست دستگاه رول بازکن به حوضچه‌های اسیدی منتقل می‌کنند این کار باعث اکسید زدایی شده و تمیز می‌شود.

ورق ها پس از تمیز شدن از حوضچه های اسیدی خارج شده و با اب شستشو می‌دهند و از محفظه گرم می‌گذرد تا خشک شود .در آخر هم به صورت اول کلاف پیچ می‌شود و به واحد نورد سرد منتقل می‌شود.

کاربرد های ورق اسید شویی

• مصارف ساختمانی
• اتومبیل سازی
• صنایع لوله سازی
• تولید مخازن گاز
• فرم دهی برای انجام گالوانیزه
• کیفیتی که ورق اسیدی دارد برای لوله‌های نفت گاز مناسب می‌باشد
• فرم دهی سرد

فواید ورق اسید شویی

• بهتر شدن کیفیت سطح فلز
• آماده سازی ورق برای نورد سرد
• اکسید زیادی را در خود حل میکند و باعث تمیز شدن سطح فلز می‌شود
• استفاده از اسید باعث می‌شود که در تانکر‌های اسید شویی اسید کمتری مورد استفاده قرار گیرد
• اسفاده از اسید باعث جلوگیری از خوردگی فلز می‌شود
• مهم ترین علت این است که هزینه کمتری دارد یعنی صرفه اقتصادی دارد

معایب استفاده از ورق اسید شویی

• در دمای بالا دود تولید میکند که باعث الودگی هوا و مختل کردن سیستم تنفسی می‌شود
• باز یابی اسید کلرید هزینه زیادی دارد
• به دلیل قدرت بالای اسید با فرایند خوردگی زیادی مواجه است

فرآیند اسیدشویی به فرآیندی گفته می¬شود که طی آن چربی¬ها و اسیدهای سطحی ورقی که توسط نورد گرم (ورق سیاه) به ضخامت مورد نظر رسیده است، با استفاده از اسید کلریدریک زدوده می¬شود. به ورق تولید شده با این روش اصلاحاً ورق اسیدشویی گفته می¬شود. با انجام فرآیند اسیدشویی، ناخالصی¬های ورق کاهش یافته و ظاهر آن نیز براق¬تر می¬گردد. این نوع ورق¬ در صنعت ساختمانی برای تولید لوله و پروفیل، صنعت خودروسازی، صنعت لوله¬سازی برای تولید انواع لوله¬های انتقال آب، نفت و گاز، تولید انواع مخازن، تولید انواع ورق¬های نورد سرد و غیره مورد استفاده قرار گرفته و از ضخامت ۱.۵ تا ۶ میلیمتر و به دو صورت کلاف (Coil) و یا برش¬ (Sheet) تولید می¬شوند.
در این فعالیت ورق فولادی به روش اسیدشویی تولید می¬شود؛ در این روش، ابتدا ورق¬های نورد گرم (ورق سیاه) پس از باز شدن از روی کلاف، وارد حوضچه¬هاي اسيد از نوع اسيد کلريدریک شده و در آنجا جهت اکسيدزدايي شسته مي¬شوند. سپس از حوضچه¬هاي اسيد خارج شده و توسط آب شسته می¬شوند؛ نهایتاً با عبور از تونل هواي گرم خشک شده و به صورت کلاف و یا برش شده بسته¬بندی ¬می¬شوند.
ورق سیاه که پایه اولیه تولید ورق اسیدشویی و ورق¬های نورد سرد می¬باشد از طریق نورد گرم شمش فولادی از نوع تختال (اسلب) تولید می¬شود.